Kayzen

Oyun oynamaq; uşaqlar üçün yemək yemək və yatmaq kimi ən təbii ehtiyacdır. Uşağın psixoloji, sosial və zehni inkişafında oyunlar əvəzsiz rol oynayır. Oyun uşağın təxəyyülü, əyləncəsi və fərdi inkişafının ən əsas hissəsidir.

Oyun ən yaxşı öyrətmə metodudur. Çünki qalıcı davranış dəyişikliklərinə səbəb olur. Uşaqların real həyatla ilk əlaqələrini qurduqları oyunların qarşısının alınması nəticəsində sağlam ikişaflarına mane olduğumuzu unutmamalıyıq.
Davamı →

Eynəkli uşaqların sayının çoxalmasını hər birimiz görürük. Əvvəllər yuxarı sinif şagirdlərində görünən bu problemi indi lap azyaşlı uşaqlarda və dəfələrlə çox görürük.

Bu, tək hər kəsin müşahidəsi ilə yekunlaşmır, statistik rəqəmlərdə də problem əks olunub. 13 yaşa qədər uşaqların göz və gözün əlavə aparatının xəstəlikləri ilə bağlı statistikaya baxanda, son 10 ildə iki dəfəyə yaxın artım var. 2007-ci ildə ilk dəfə diaqnoz qoyulmuş xəstələrin sayı 15 402 olubsa, 2016-cı ilin statistikasında bu rəqəm 26 000-i keçib. 13 yaşa qədər uşaqların hər 10 000 nəfərinə düşən göz və göz aparatı xəstəliklərindən əziyyət çəkənlərin sayı 2007-ci ildə 80 nəfər olubsa, 2016-cı ildə bu 125 nəfərdən çox olub.

Fikir versək görərik ki, bir çox hallarda uşaqlar uzağı görmə problemi yaşayırlar. Ancaq yaxını görürlər ki, tibdə bu, miopiya adlanır. Bəs miopiyanın ildən-ilə artmasının səbəbi nədir? Eynəkli uşaqlarımızın sayı niyə çoxalır?
Davamı →

Ömründə bir dəfə də olsun dırnaqlarının «dadına» baxmayan uşaq çətin tapılar. Dırnaqlar təbii və süniliyindən asılı olmayaraq içində gizlətdiyi bir çox mikroblara görə təhlükə mənbəyi sayılır. Kiçik yaşlı uşaqlar üçün həmin təhlükə daha yüksək olur, çünki daim əli ağzında olan uşaq çox mikrob udur.

Paytaxtdakı 20 nömrəli uşaq poliklinikasının həkim-pediatrı Hafizə Məmmədova bu barədə  deyib: «Dırnaq yemək vərdişinin 3-4 yaşından tez başlamadığı müəyyən olunub. Bəzi valideynlər uşaqlarda dırnaq yemə vərdişinə o qədər əhəmiyyət verməsələr də, əslində bu, çox ciddi problemdir. Həmin problem nadir hallarda 1 yaşı tamam olmayan uşaqlarda müşahidə olunur.

Uşaqların böyük bir qismi dırnaq yeməyə meyilli olur və həmin vərdiş onlarda yetkinlik yaşına qədər davam edir. Yetkinlik yaşında həmin vərdiş azalmaq əvəzinə daha da artmağa başlayır. Onun səbəbini aşkar etmək vacibdir, Birincisi, uşaqlar ətrafdakıların qınağına tuş gəlmir. Zaman keçdikcə ictimai qınaqla üzləşəndə həmin vərdişdən əl çəkirlər. İkincisi, uşaqlar böyükləri təkrarlamağa meyilli olurlar. Böyüklərdə həmin əlamət müşahidə ediləndə istər-istəməz uşaq da ona maraq göstərir və pis vərdişin təməli qoyulur.
Davamı →

Ailədə uşağın xəstələnməsi böyük həyacan və narahatçılığa səbəb olur. Lakin bundan qorxmaq və təşvişə düşmək lazım deyil. Uşağın immun sistemi müxtəlif virus və infeksiyalarla «qöruşəndə» inkişaf edir, möhkəmlənir, daha mükəmməl olur. Bu təbii fizioloji prosesdir. Pediatrların fikrinə görə, hər bir uşağın 1 il ərzində 4-5 dəfə xəstələnməyə «hüququ» var. Bu zaman uşağa sadəcə düzgün baxmaq lazımdır ki, xəstəlik fəsadlar verməsin.

Təəssüf ki, bir çox valideynlər soyuqdəymə və qripp zamanı uşağa düzgün baxım qaydalarını bilmir və bu kimi səhvlər edir:
Davamı →

Çöpçülərin gördüyü işin elmi əsası var, amma onların çoxu fırıldaqçılardır. “Çöpçü”lər ağızdan və burundan üfürməklə həmin qalığı təmizləyə bilir. Valideynlər isə başa düşmür ki, bu zaman “çöpçü”də olan bütün infeksion xəstəliklər uşağa da keçir.

Pediatr Vaqif Qarayev özünün feysbuk hesabında "çöp” mövzusuna toxunub. Bu məsələni yenidən gündəmə gətirən həkim valideynlərə tövsiyə edir ki, onları çöpçüyə yönləndirən həkimin diplomunu cırıb atsınlar: «Bütün normal doğulan uşaqların burun-udlağı anatomik baxımdan eyni quruluşdadı… Nə üçün çöp ancaq bizim uşaqlarda olur? Rusda, çukçada, ingilisdə olmur?!”.
Davamı →

Sağlam qidalanma çəkidən asılı olmayaraq uşaqların daha sakit olmasına səbəb olur. İsveçin Höteborq Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən Salqrensika Akademiyasının alimlərinin apardığı araşdırma nəticəsində rafinə edilmiş şəkər və yağın istifadəsinin məhdudlaşdırılması və meyvə-tərəvəz istehlakının artırılması uşaqlarda özünəhörmət duyğusu yaratdığı məlum olub.

Bununla yanaşı, həmin qidalar sayəsində balacaların özlərini güclü hiss etməsi, emosional problemlərlə üzləşməməsi, yaşıdları və ailələri ilə daha yaxşı münasibət qurduğu aşkarlanıb.
Davamı →

Bəzi uşaqların müxtəlif nahiyələrində anadangəlmə qəhvəyi rəngdə ləkələr olur. Bunlar adətən doğum ləkəsi adlanır və xüsusi diqqət yetirilmir. Lakin mütəxəssislər ləkələrin müəyyən nüansların xəbərçisi oduğuna diqqət çəkib.

Həkimlər belə ləkələrin sayının 6-dan artıq olduğu təqdirdə vaxt itirmədən nevroloqa müraciət edilməli olduğunu deyir. Məlumata görə, ləkələr genetik xəstəliklərdən xəbər verə bilər.
Davamı →

Bəzən azyaşlı uşaqlarda ayaq ağrıları ilə rastlaşırıq. Bunun isə nədən yarandığını anlamaq çətin olur. Təbii ki, bu hal valideynlərdə narahatlıq yaradır. Bəs görəsən uşaqlarda ayaq ağrılarına səbəb olan hallar hansılardır?

Pediatr Günay Rəsulova deyir ki, uşaqlarda ayaq ağrısı şikayəti eşidən kimi bəzi həkimlərin və valideynin ağlına ilk revmatizm xəstəliyi gəlir: “Qəbula gələn xəstələrin çoxu artıq evdən bu «diaqnozla» gəlir. Əllərində də qanda yoxlanmış və «təsdiqlənmiş» müsbət revmotestlər. Yalnız bu analiz cavablarına əsasən aylarla boşuna bicillin vurulan sağlam uşaqlar da gördük. Nəzərinizə çatdırım ki, revmatizm diaqnozu sadəcə qan analizi ilə qoyulmur, xüsusi diaqnostik kriteriləri var ki, onu da işinin mütəxəssisləri bilir”.
Davamı →

1. Evdə otaqların havasını tez-tez dəyişin.

2. Açıq havada uşaq burnu ilə nəfəs almalıdır (profilaktik olaraq buruna Oksolin məlhəmi çəkmək olar).

3. Açıq havada uşağın ağzını və boğazını bərk bağlamayın (şərflə yüngül bağlamaq lazımdır).

4. Uşağı çox qalın geyindirmək (bir neçə qalın paltarı üst-üstə) düzgün deyil.

5. İctimai yerlərə daxil olarkən qalın paltarının düymələrini açın, imkan varsa, həmin paltarı orda olduğunuz müddətdə soyundurun.

6. Uşaq hər gün gimnastika ilə məşğul olmalıdır.
Davamı →

Qadjetlərin insan yuxusuna təsiri istiqamətində aparılmış tədqiqatların əksəriyyətinin nəticələrinə görə, uşaq və yeniyetmələrin sağlamlığına ən çox zərər verən smartfonlar, noutbuklar və planşetlərdir. 

«Beynimizin əsas xronometri işıqdır. Axşam saatlarında işığın gözümüzün tor qişasına daxil olması nəticəsində melatonin qatılığı kəskin şəkildə azalır və beləliklə yatmaq istəyi aradan qalxır, dövri ritmlərdə pozğunluq baş verir. Uşaqların göz bəbəyinin böyüklərə nisbətən daha iri, göz büllurunun isə daha şəffaf olduğu üçün, uşaqlarda işığa qarşı həssaslıq daha çoxdur», — tədqiqatın müəlliflərindən olan, Boulderdə yerləşən Kolorado universitetinin fiziologiya bölməsinin dosenti Monik LeBurjua (Monique K. LeBourgeois) izah edir.
Davamı →